Η Μαρία Φερεντίνου είναι πτυχιούχος του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, καθώς και απόφοιτη του Α ́ Εργαστηρίου Ζωγραφικής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.

Κατέχει μεταπτυχιακό δίπλωμα από το Τμήμα Καλών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, με ειδίκευση στα εικαστικά και μεταπτυχιακό δίπλωμα στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφική Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, με ειδίκευση στην Βυζαντινή Αρχαιολογία και Τέχνη.

Από το 2004 μέχρι το 2019 έχει πραγματοποιήσει ατομικές και έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις, μεταξύ των οποίων:  

Ομαδική έκθεση με τίτλο «Άγγελος» Gallery Στοά του Βιβλίου, Αθήνα (2006) -Ομαδική έκθεση από φοιτητές Erasmus με τίτλο «Η γειτονιά μου», University do Porto, Porto, Πορτογαλία (2006)- Ομαδική έκθεση πέντε αποφοίτων Α.Σ.Κ.Τ. Αθήνας στην γκαλερί ARTYGRAFT για τα 50 χρόνια από την ίδρυσή της, Κολωνάκι, Αθήνα (2008), Ομαδική έκθεση με θέμα τη ζωή των τσιγγάνων με τίτλο “throe my aye” Γκάζι, Αθήνα (2008)- Ομαδική έκθεση με συμμετοχή καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο, στο ηλεκτρονικό περιοδικό Art Interview. Έκθεση Εικαστικών Τεχνών με τίτλο «Σχολείο Τέχνης», Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων σε συνεργασία με την Α.Σ.Κ.Τ. (2010)

Ατομική έκθεση ζωγραφικής Πινακοθήκη Λέανδρος Σπαρτιώτης, Πρέβεζα (2014)-Ατομική έκθεση ζωγραφικής με τίτλο: «Σύμβολα», Κέντρο Λόγου και Τέχνης «Διέξοδος», Μεσολόγγι (2014)- Ατομική έκθεση ζωγραφικής με τίτλο: «Σώπασε Κυρά Δέσποινα», Παλαιά Δημοτική Αγορά Αγρινίου (2019).

Το συγγραφικό της έργο περιλαμβάνει την εικονογράφηση 200 ειδών πανίδας και χλωρίδας για το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Λίμνης Κάρλα του Βόλου (2017), την εικονογράφηση, καταγραφή και συμμετοχή στη συγγραφή σαρακατσάνικων παραμυθιών της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Σαρακατσαναίων και του Συλλόγου Σαρακατσαναίων Νομού Πιερίας «Ο Κατσαντώνης» (2019) και την συγγραφή και εικονογράφηση του βιβλίου “Κακαρίσματα” (2022).

Καλώς ήρθες, Μαρία!

-Τι σημαίνει Τέχνη για σένα;

ΜΦ: Για μένα η Τέχνη αποτελεί έναν τρόπο να δείξεις τον εσωτερικό σου κόσμο και τον τρόπο που βιώνεις γενικά τον κόσμο. Είναι τρόπος έκφρασης.

-Πως θα περιέγραφες το δικό σου έργο;

ΜΦ: Αρχικά, το έργο μου ήταν ανεικονικό και χαρακτηριζόταν από την υλικότητα των μεταλλικών στοιχείων. Σε αυτό συνυπήρχαν μηχανικά εξαρτήματα, μέταλλα, γεωμετρικά σχήματα, χρώματα, μοτίβα και σύμβολα από την αρχαία Ελλάδα, το Ισλάμ, το βυζαντινό πολιτισμό, καθώς και την δική μου προσωπική διαδρομή.

Μαρία Φερεντίνου, Ελαιογραφία σε καμβά, ανεικονικό έργο

Από το 2017 και έπειτα, ξεκίνησε μια διαφορετική περίοδος καλλιτεχνικής αναζήτησης, με σημείο αναφοράς την μικρασιατική καταστροφή και την ποντιακή γενοκτονία. Η περίοδος αυτή περιλαμβάνει μεγάλα ασπρόμαυρα έργα με εικόνες- μνήμες και σύμβολα από τους πρόσφυγες και τα ιστορικά γεγονότα της εποχής.

Μαρία Φερεντίνου, Ελαιογραφία σε καμβά " Η προφητική επιστολή του Μητροπολίτου Σμύρνης Χρυσόστομου"

Ο στόχος μου ήταν πάντα να συμπορεύονται – με το δικό μου προσωπικό ύφος – το παλιό με το νέο, το θερμό με το ψυχρό, το οξύ με το καμπύλο, η κίνηση με την ακινησία, το ματ με την λάμψη, το χάρτινο με το μεταλλικό, η μηχανικότητα με τον ρομαντισμό και η ένταση με την ηρεμία.

-Από πού αντλείς την έμπνευσή σου και πως αυτή μετασχηματίστηκε με τα χρόνια;

ΜΦ: Τα θέματα που με απασχολούν από την αρχή των σπουδών μου μέχρι σήμερα, είναι η ζωγραφική, η βυζαντινή ζωγραφική, η αρχαιοελληνική και η σύγχρονη τέχνη και ο συνδυασμός όλων αυτών στο δικό μου εικαστικό έργο.

Ειδικότερα, ο υπερβατικός χαρακτήρας της βυζαντινής τέχνης, ο οποίος μεταβάλλεται ανάλογα με τις συνθήκες, άλλοτε επηρεασμένος από πρότυπα ελληνορωμαϊκής τέχνης και άλλοτε εξπρεσιονιστικός, σύμφωνα «με την τάση της βυζαντινής τέχνης να απομακρύνεται συνειδητά από την κλασσική παράδοση», αποτελεί ένα κομβικό στοιχείο που με ωθεί να ασχοληθώ περισσότερο με αυτή.

Στις τελευταίες εικαστικές μου προτάσεις εμπνέομαι και αποτυπώνω ζωγραφικά το ποίημα του Καβάφη «Πάρθεν η Ρωμανία», με κύριο θέμα την γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου. Το έργο αυτό αποτυπώνει εικόνες προσφύγων και γεγονότων από τη Γενοκτονία των Ποντίων και τη Μικρασιατική Καταστροφή και παρουσιάστηκε στην ατομική έκθεσή μου με τίτλο: «Σώπασε Κυρά Δέσποινα» στην Παλαιά Δημοτική Αγορά Αγρινίου, το 2019.  

Υπό αυτή την έννοια, η Αγία Σοφία, οι Άγιοι Μικρασιάτες Νεομάρτυρες, τα αναπάντητα ερωτήματα της ιστορίας, η Υπέρμαχος Στρατηγός προστάτιδα της Πόλης, οι θρύλοι και οι προφητείες των Ρωμιών, αποτελούν τη θεματολογία που ανέπτυξα.

Να επισημάνω εδώ, ότι η ζωγραφική απόδοση των εικόνων έγινε σε αποχρώσεις του άσπρου και του μαύρου, δηλαδή μια εντελώς διαφορετική και καινούρια καλλιτεχνική προσέγγιση από το μέχρι πρότινος ανεικονικό μου έργο.

Μαρία Φερεντίνου, Ελαιογραφία σε καμβά "353.000 ψυχές ζητούν δικαίωση"

-Η κουλτούρα της περιοχής που ζεις, θεωρείς ότι επηρεάζει την αισθητική σου;

ΜΦ: Φυσικά και την επηρεάζει. Το τοπίο, το περιβάλλον, η νοοτροπία, η παράδοση, οι σχέσεις που αναπτύσσεις σε έναν τόπο επηρεάζουν αναπόφευκτα και την αισθητική σου. Επίσης, θα έλεγα ότι η αισθητική μου επηρεάζεται και από τους ανθρώπους με τους οποίους κατά καιρούς συναναστρέφομαι.

Για παράδειγμα, η διαμονή μου στην Αιτωλοακαρνανία με έφερε σε επαφή με το σαρακατσάνικο στοιχείο. Ασχολήθηκα με τα παραμύθια των Σαρακατσάνων, διάβασα αρκετά και εικονογράφησα κάποια από αυτά. Ένα μάλιστα, ανήκει στη γιαγιά μου και εκδόθηκε σε μια συλλογή παραμυθιών με τίτλο “Τα τρία χρυσά μήλα”, που περιλαμβάνει λαϊκές αφηγήσεις από διάφορες περιοχές. Ομολογουμένως, η λαογραφία και η παράδοση του τόπου που ζω αποτελούν για μένα σημαντική πηγή έμπνευσης. Μάλιστα, από τότε που δραστηριοποιήθηκα με τους Σαρακατσάνους  ασχολήθηκα πολύ και με το κέντημα και την παραδοσιακή ενδυματολογία και νιώθω εξαιρετικά τυχερή που διαθέτω σήμερα μια γνήσια σαρακατσάνικη παραδοσιακή φορεσιά.

Ακόμα, ένα πολύ σημαντικό έργο μου αποτελεί η εικονογράφηση πουλιών και ζώων της λίμνης Κάρλας στο Βόλο, όπου 200 περίπου εικόνες μου εκτίθενται στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στην Κάρλα. Οι δημιουργίες αυτές προήλθαν από την αλληλεπίδρασή μου με τον όμορφο βιότοπο, τη χλωρίδα και ιδιαίτερα την πανίδα που φιλοξενείται σε αυτόν, αλλά και με τον ανθρώπινο παράγοντα και συγκεκριμένα, την επιστημονική ομάδα που είχε αναλάβει την κατασκευή του μουσείου.

-Ασχολείσαι και με κάτι άλλο εκτός της ζωγραφικής;

ΜΦ: Είμαι εκπαιδευτικός. Διδάσκω το μάθημα των εικαστικών σε σχολείο.

-Αναρωτιέμαι πως προσεγγίζεις την ταυτόχρονη ιδιότητά σου, του καλλιτέχνη- καθηγητή. Αυτοί οι ρόλοι λειτουργούν ξεχωριστά, διακριτά ή ενιαία στη ζωή σου;

ΜΦ: Αγαπώ και τους δύο ρόλους και με ενδιαφέρουν εξίσου. Μου αρέσει η δουλειά μου ως εκπαιδευτικός, γιατί τα παιδιά δίνουν αγάπη και εκφράζουν τα συναισθήματά τους με τρόπο ειλικρινές και αυθεντικό. Αποτελούν ένα μικρό “ιερό” φυτώριο, που όταν "σπείρεις" κάτι καλό και δημιουργικό, ανταμείβεσαι.

Επιπλέον, η επαφή με τους μαθητές μου με αναζωογονεί και με εφοδιάζει διαρκώς με νέες ιδέες  για το καλλιτεχνικό μου έργο.

Βέβαια, υπάρχουν φορές που καταναλώνω πολλή ενέργεια στην εκπαίδευση, ώστε να μην μπορώ να αποδώσω στη ζωγραφική όπως θα ήθελα, αλλά θέτοντας τα απαραίτητα χρονικά όρια καταφέρνω να ολοκληρώσω το έργο μου και να σχεδιάσω το επόμενο. Η αλήθεια είναι ότι όταν δεν καταφέρνω να υλοποιήσω μια ενότητα ή μια σειρά έργων που θέλω, δεν έχω ηρεμία.

-Τι συμβολίζουν οι ΚΟΤΕΣ στα έργα σου; Υπάρχει κάποιο προσωπικό αφήγημα σχετικά με αυτές;

ΜΦ: Οι ΚΟΤΕΣ παραπέμπουν στο βιβλίο μου “ΚΑΚΑΡΙΣΜΑΤΑ”. Είναι ένα παραμύθι, που ως ιδέα ξεκίνησε όταν ο γιος μου, που πήγαινε στο Δημοτικό τότε, ήρθε μια μέρα στο σπίτι πολύ προβληματισμένος. Τον πλησίασα και τον ρώτησα διακριτικά τι είχε συμβεί και η απάντησή του με εξέπληξε. Είχε βάλει υποψηφιότητα στις εκλογές της τάξης και είχε πάρει μόνο μια ψήφο: την δική του! Δεν είχε πει σε κανέναν ότι θα είναι υποψήφιος, ούτε είχε ζητήσει σε κανέναν να τον ψηφίσει. Φυσικά, το ίδιο είχε συμβεί και σε πολλά άλλα παιδάκια, οπότε όταν κατάλαβε ότι δεν ήταν ο μοναδικός, τα ξέχασε όλα. 

Στο επόμενο μάθημα των εικαστικών έβαλα τους μαθητές του ίδιου τμήματος να μου πουν τα αποτελέσματα των εκλογών και να μιλήσουν για την εμπειρία τους. Τους ζήτησα να μου πουν τι πιστεύουν και η τάξη αναστατώθηκε. Τότε, αντιλήφθηκα ότι ο κόσμος των παιδιών είναι μια μικρογραφία του κόσμου των ενηλίκων. Έτσι, μας ήρθε η ιδέα να φτιάξουμε ένα παραμύθι με ζώα που θα κατέβαιναν στις εκλογές. Η σχολική χρονιά τελείωσε, και το παραμύθι δεν είχε ολοκληρωθεί ακόμα, οπότε συμφωνήσαμε ότι θα το συνεχίζαμε με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, το Σεπτέμβρη, κάτι που δεν έγινε ποτέ, γιατί επειδή ήμουν αναπληρώτρια εκείνο το διάστημα, την επόμενη σχολική χρονιά βρέθηκα σε άλλη δομή και περιοχή. Τελικά, ολοκλήρωσα μόνη μου την ιστορία, προφανώς, με λιγότερη παιδικότητα από αυτήν που είχε στο ξεκίνημά της.

Το παραμύθι αυτό το αφιέρωσα στον πατέρα μου, που του άρεσε πολύ να του το αφηγούμαι. Είχε ασχοληθεί κι εκείνος παλιότερα με τη διαδικασία των εκλογών και το διασκέδαζε ιδιαίτερα.

- Οι ΚΟΤΕΣ δηλαδή, αναφέρονται στις εκλογές;

ΜΦ: Η ιστορία διαδραματίζεται σε μια λίμνη, όπου δύο παρατάξεις και οι οπαδοί τους διεκδικούν την περιοχή και την εξουσία. Φυσικά, στο παραμύθι δεν υπάρχουν μόνο κότες. Υπάρχουν και άλλα ζώα: ποντίκια, μύγες, άλογα, σμηνιοί, κτλ, που έχουν εικονογραφηθεί από μένα με πολύ μεράκι και αγάπη, όπως φυσικά και οι κότες. Είναι ένα παραμύθι που απευθύνεται σε μικρούς και μεγάλους και δεν αφορά αποκλειστικά τις εκλογές, παρά με το πρόσχημα των εκλογών περιγράφονται ανθρώπινα χαρακτηριστικά, συμπεριφορές και χαρακτήρες  που έχουν διαφορετικές αφετηρίες και συμφέροντα.

Μαρία Φερεντίνου, Ελαιογραφία σε καμβά "Κότες & Πουλερικά"

-Ποια συμβουλή θα έδινες σε όσους θα ήθελαν να ασχοληθούν επαγγελματικά με τη ζωγραφική;

ΜΦ: Να δημιουργούν με πάθος και να είναι ελεύθεροι να ανοιχτούν σε νέες εμπνεύσεις και εμπειρίες, ώστε να εκφράσουν το συναίσθημά τους μέσα από το έργο τους χωρίς περιορισμούς.

-Σε ευχαριστώ και εύχομαι να πετύχεις τους στόχους σου!

ΜΦ: Και εγώ ευχαριστώ.